باکتریوفاژها در دندانپزشکی
باکتریوفاژ به ویروس‌هایی تخصیص داده می‌شود که توانایی آلوده کردن و از بین بردن یا “خوردن باکتری‌ها” را دارند. باکتریوفاژها پس از اتصال به باکتری، مواد ژنتیکی خود را به باکتری تزریق و باکتری را مجبور به تولید ویروس و درنهایت سبب ترکیدن یا لیزشدن باکتری می‌شوند.
پیش از کشف آنتی بیوتیک‌ها، تحقیقات گسترده‌ای بر روی باکتریوفاژها به عنوان درمانی برای بیماری‌های باکتریایی انجام می‌شد که پس از کشف آن‌ها، به مقدار زیادی محدود شد؛ حال با افزایش روزافزون باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک، علاقه برای تحقیق در این مورد بار دیگر قوت گرفته‌است.
فواید اصلی استفاده از فاژتراپی عبارتند از:
۱. باکتریوفاژها طیف عملکردی بسیار کوچکی داشته و هرکدام بر روی گونه خاصی اثرگذارند و به فلور طبیعی دهان آسیب نمی‌رسانند؛ در محل عفونت تکثیرشده و با از بین رفتن عامل پاتوژن، آن‌ها هم ناپدید می‌شوند.
۲. محصولاتی طبیعی، بدون هیچ گونه سمیت مشهود هستند.
۳. به راحتی جدا می‌شوند و نیاز به مراحل خالص‌سازی پیچیده ندارند.
۴. با مهندسی ژنتیک قابل تولید بوده و تولیدشان کم هزینه است.
در طیفی کوچک‌تر، این باکتریوفاژها در تعداد زیادی از بیماری‌های عفونی دهان، مانند پوسیدگی، بیماری‌های پریودونتال و پری اپیکال، التهاب مخاط دهان و عفونت‌های مربوط به کاشت دندان قابل استفاده‌اند. باکتریوفاژها ،بیوفیلم‌ها را ازبین می‌برند یا رشد و بلوغ آن‌ها را محدود می‌کنند که یا تاثیر عفونت را کاهش داده و یا سبب کنترل فازهای حاد آن‌ها می‌شود.
استفاده‌های احتمالی از باکتریوفاژها در دندان پزشکی:
پوسیدگی: جدا کردن باکتریوفاژ‌های استرپتوکوکوس موتانس یک درمان احتمالی برای این بیماری خواهد بود. (هرچند که هنوز تست بالینی آن انجام نشده است.)
بیماری‌های پریودونتال: تفاوت اجتماعات باکتریوفاژی درون دهان افراد سالم و بیمار و غنی‌تر بودن این اجتماعات در افراد سالم، درمان‌های درحال توسعه بر اساس این اجتماعات را پیشنهاد می‌دهد.
آسیب ریشه دندان: تحقیق در این زمینه تا کنون محدود به باکتریوفاژ‌های انتروکوکوس فکالیس بوده است و با توجه به تنوع اجتماعات میکروبی دخیل در آسیب ریشه‌ای، فضا برای مطالعات بیشتر وجود دارد.
عفونت‌های مخاط دهان: تحقیقاتی نشان داده است پپتید‌‌های باکتریوفاژی باعث تحریک افزایش و رشد سلول‌های مخاطی انسان بدون تغییرات توموری می‌شود که می‌تواند باعث تقویت ترمیم بافتی شود.
پس از تولد مجدد فاژتراپی، فضا برای تحقیقات مختلفی به منظور بررسی این جایگزین درمانی و توسعه فرآیند‌هایی برای استفاده درکنار درمان‌های امروزی وجود داشته، بنابراین جراحان دندان باید درباره این باکتریوفاژها اطلاعات را به درستی فرا بگیرند.